Kalendarium

16 listopada 2023

• Wim Wenders - mistrz kina drogi

  Od: 15 listopada 2023 Do: 15 grudnia 2023

  43 kina studyjne w całej Polsce zapraszają na przegląd filmów Wima Wendersa. 

  więcej

• Polski w Niemczech/Polnisch in Deutschland 11/2023

  Od: 5 listopada 2023 Do: 2 lutego 2024 Max-Liebermann-Str. 28, Niemcy

  Ustalenie spisu treści czasopisma specjalistycznego "Polski w Niemczech / Polnisch in Deutschland".
  

  więcej

• "Niektórzy lubią poezję..."

  Od: 15 listopada 2023 Do: 17 listopada 2023 Frankfurt nad Odrą i Słubice

  Konferencja o recepcji dzieła Wisławy Szymborskiej na arenie międzynarodowej. W programie m.in. dyskusje konferencyjne, wykład prof. Michała Rusinka "Bilet powrotny. O podróżach Wisławy Szymborskiej" oraz Jubileusz: 10 lat Fundacji im. Karla Dedeciusa.

  więcej

• Conference titled: Converences and Divergences. Modernism beyond East and West

  Od: 16 listopada 2023 Do: 18 listopada 2023 Pilecki-Institut Berlin, Pariser Platz 4a, 10117 Berlin, Berlin

  Convergences and Divergences. Modernism beyond East and West The conference addresses the history of modern architecture from a horizontal and non-hierarchical perspective, overcoming outdated and simplistic categories such as East and West. It will focus not only on design and urban planning issues, but also on questions related to the transformation of societies, the exchange of ideas, the building of relationships between people or the struggle for a better future. The conference approaches architecture from a broader perspective – presenting it as a "seismograph" of the visionary and at the same time ambivalent experience of Modernism, which has much to say not only about the particular moment in history but also about the present. For too long, theoretical and political constructs have contributed to a territorial or thematic marginalization of Central and Eastern Europe in European architectural historiography. Instead, the conference encourages a closer look at the dynamics between and beyond the political, geographical and cultural borders of Europe in the 20th and 21st century. The aim is not only to analyze the differences, but also to write a history of connections in modern architecture, employing a range of scales and approaches: focusing on timeframes and milestones, exploring cities, regions and borders where histories and memories meet, as well as examining architecture from the perspective of individual stories – those behind biographies or those behind particular architectural objects and ideas of Modernism. The open call seeks to bring together various perspectives and areas of expertise represented by researchers, architects, designers, architectural historians, urban activists and civic society actors. The main goal is to critically rethink the legacy of Modernism and its associated transformations in Central and Eastern Europe in the context of international relations, dependencies, influence, and power. The conference builds on the five-year experience of the “Exercising Modernity” program – an interdisciplinary intellectual exchange on art and architecture in a broader sense, exploring how ideas of modernity were reflected in various social and political spheres – and is being organized in cooperation with the initiative for a “European Triennial of Modernism (ETOM)”. The conference program is shaped along the following five topic areas: 1. Contested architectural heritage across Central and Eastern Europe Objects, sites or typologies of compromised or ambivalent history are often referred to as contested, difficult or problematic heritage. All these terms attempt to capture the social resonance of or responsibility for our cultural legacy. This often results in that heritage being excluded from social circulation and appreciation, because from today’s perspective, it is perceived as evidence of a shameful or painful past that has been successfully overcome. Both rejection of a fragment of the past and the abandonment of care can lead to a gradual decay or even invite active processes of aesthetic devaluation or de facto destruction. The reason may be that such heritage is judged unsuitable by a majority society, a defined group, or the political administration to tell a positive, unifying story about itself or is perceived as “alien”. The call-section asks for examples of such ambivalent heritage and for contemporary socio-cultural practices in dealing with it – in particular as regards current challenges of post-Soviet traces in modern architecture in Central and Eastern Europe. 2. Iron curtain(s) of the 20th century. Modernism beyond the binary of East and West This section explores the reception and migration of designs and ideas across various divisions that accompanied the Iron Curtain. Rather than focusing on a one-way flow from the center to the periphery, the interest is on a ‘moving map’. Vectors of exchange between West and East are oriented in many ways and directions. The goal is to challenge unidirectional or vertical historical architectural narratives that are often based on the principle of subordination of Central and Eastern European architecture. The panel aims to trace disconnected histories and obscure biographies. Particular attention will be given to the question, how did ideological and geopolitical rifts and tensions reinforce the demarcation between the notions of Eastern and Western European Modernism? How did they contribute to the suppression or neglect of certain narratives, design principles, and individual stories? How may ideologically motivated exacerbations have hindered or re-channeled the transfer of ideas? The call asks for examples of biographies or activities that, despite political or ideological barriers, facilitated the flow of ideas and concepts between East and West or West and East – with a particular focus on countries of Central and Eastern Europe and East and West Germany. 3. Built narratives. Multilayered identities of modern architecture Architectural heritage is often used to tell stories about particular versions of the past. In geographical and cultural areas where multiple groups have lived together and various political spheres have intersected, built heritage may consist of numerous historical layers and witness many deliberate aesthetic redesigns. For various reasons, these are not – or have not been made – equally visible. The call asks for examples of architectural heritage that bear witness to multicultural and multilingual histories, as well as for examples of successful policies and practices. How can plurality be expressed and made accessible through conservation, storytelling, activism, and artistic intervention? 4. Shared heritage. Points of contact and best practices The notion of shared built heritage unveils the hidden networks and the potential for sharing (architectural) history by various communities, nations, regions and countries. On the other hand, this concept revives sources and risks of tension, as a result of which joint or in-depth exploration is sometimes neglected. This section is dedicated to strategies for making the public, local communities, authorities and professionals aware of the importance of shared modern history. This includes the same or similar guiding principles, roots, characteristics and design features in modern architecture in Central and Eastern Europe. The call asks for examples of practices of revitalization, rehabilitation, conservation, documentation, communication and management pertaining to common architectural heritage, with a special focus on the collaboration between various actors involved. 5. New Communities, New Buildings, New People: the notion of the “new” in Central and Eastern European modern architecture Housing is an important part of architectural history, but it also plays a major role in the history of political, social and spatial changes of a particular era. Especially the ideas of social and communal living were labeled “new” at the beginning of the 20th century, when they began to shape cities and social life in various parts of the continent. How did these ideas develop in the first and second half of the 20th century in both East and West? The panel focuses on centers of change that show diverse developments and layers based on their political history, shifts of borders, migrations and cultures of exile, to examine individual traces, shared models and differences that need to be addressed. Based on selected case studies, the section discusses examples from polycultural cities such as Berlin, Prague, Kharkiv, Kyiv, Warsaw, Tallinn and Vilnius. Of special interest are significant examples of modern housing settlements for which the initial ideas can be juxtaposed with the present situation and contemporary challenges.

  więcej

• Teatr w Kattowitz/Katowicach 1907-1945

  Od: 7 października 2023 Do: 31 grudnia 2023 Rynek 2, Katowice, Teatr Śląski Katowice

  Wystawa, dotycząca przeszłości katowickiego teatru, jest wspólnym projektem Uniwersytetu M. Lutra w Halle-Wittenberdze, Uniwersytetu F. Schillera w Jenie (Centrum Studiów Polonoznawczych im. A. Brücknera) oraz Uniwersytetu Śląskiego we współpracy z Teatrem Śląskim im. St. Wyspiańskiego. 

  więcej

• O dzieleniu. Sztuka na granicy (polsko-niemieckiej)

  Od: 20 września 2023 Do: 17 grudnia 2023 al. Marcinkowskiego 9, 61-745 Poznań, Poznań

  Celem wystawy jest pokazanie sztuki niezwykle aktualnej w dzisiejszych czasach, odnoszącej się do kluczowych wyzwań współczesności i poddającej refleksji granice państwowe w czasach wielkich migracji.
  

  więcej

• Wystawa „O dzieleniu. Sztuka na granicy (polsko-niemieckiej) / About Sharing. Art on the border (Polish-German) / Vom Teilen. Kunst an der (deutsch-polnischen) Grenze“

  Od: 20 września 2023 Do: 17 grudnia 2023 Al. Marcinkowskiego 9, 61-745 Poznań, Poznań

  Granice są konstruowane przez ludzi i dla ludzi; mają moc wykluczania i wskazywania, kto jest tym Innym, tym Obcym, który musi pozostać poza linią podziału. Powstają poprzez rysowanie linii na mapach w miejscach wskazanych przez tych, którzy są aktualnie przy władzy. Stanowią efekt współpracy rządzących polityków i kartografów. Tzw. granice naturalne nie istnieją – mimo że często przebiegają na rzekach czy pasmach górskich. Nie dziwi więc, że artyści i artystki czują potrzebę kwestionowania granic i kontrolujących je organów. W ten właśnie sposób narodził się nurt zwany border art, który jest definiowany jako sztuka powstająca na granicy, wobec granicy, a także przeciwko granicy. Samo pojęcie border art powstało w latach 80. XX w. jako określenie sztuki zorientowanej na tematykę granicy amerykańsko-meksykańskiej. Z czasem termin ten zaczął być stosowany do opisu wszelkich działań artystycznych związanych z granicami, niezależnie od użytych mediów i gatunków artystycznych. Celem wystawy „O dzieleniu…” jest prezentacja dzieł sztuki współczesnej oraz tych z XIX w., które z dzisiejszej perspektywy również mogą być przypisane do nurtu border art. Dobór prac wynika z dwóch założeń naszej strategii kuratorskiej. Po pierwsze chodzi o pokazanie sztuki niezwykle aktualnej w dzisiejszych czasach, odnoszącej się do kluczowych wyzwań współczesności i poddającej refleksji granice państwowe w czasach wielkich fal migracyjnych. Twórczość ta zostanie usytuowana w kontekście XIX-wiecznych dzieł, które również poruszają problematykę granic państw narodowych, powstałych w końcu XVIII stulecia. Po drugie interesuje nas kontekst bardziej określony geopolitycznie, a mianowicie koncentrujemy się na tych dziełach sztuki, które odnoszą się do kwestii związanych z granicą polsko-niemiecką po 1990 r., a więc po podpisaniu traktatu granicznego między Polską a Niemcami. Granicę między obydwoma państwami uobecniają jednak nie tylko wybrane przez kuratorki dzieła sztuki, lecz również element aranżacji wystawy, autorstwa Ramana Tratsiuka, który włącza się w budowanie symbolicznych znaczeń. Układ ściany w patio odtwarza bowiem przebieg owej granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej. Sztuka odnosząca się do konkretnej granicy polsko-niemieckiej i jej skomplikowanej historii jest zatem prezentowana na tle dzieł analizujących status i kondycję granic w ogólności. Granice w ramach wystawy są traktowane jako znaki pamięci, które z kolei wiążą się ze zbiorowymi i indywidualnymi wspomnieniami, traumami i marzeniami. W kontekście wystawy podwójne znaczenie terminu „dzielenie” (jako rozdzielanie, lecz także wspólne posiadanie i doświadczanie) zostanie potraktowane jako punkt wyjścia do rozumienia granicy i regionu granicznego nie tylko jako politycznej i terytorialnej linii podziału, lecz także jako strefy wymiany i potencjalnego współdziałania. W ramach wystawy pokazane zostaną dzieła artystek i artystów głównie z Polski i Niemiec, lecz również z Palestyny (Taysir Batnij) czy Ukrainy (Vitalii Shupliak). Prace te wykorzystują różnorodne media: od malarstwa, poprzez obiekty i instalacje, po wideo. Sztuka przekroczy również granicę samego gmachu Muzeum Narodowego i znajdzie się w przestrzeni publicznej Poznania, wychodząc do mieszkanek i mieszkańców miasta: w trakcie wernisażu oraz przez pierwsze trzy dni trwania wystawy zaprezentowane zostaną interaktywne projekty „Mobilistan” Manafa Halbouni i Christiana Manssa, „Mobile Art Space” Heike Gallmeier oraz „Wędrująca boja” Anne Peschken i Marka Arsky’ego. Będzie można dostać obywatelstwo jedynego mobilnego państwa na świecie, obejrzeć auto, którym Gallmeier odbyła podróż wzdłuż granicy polsko-niemieckiej i odpowiedzieć na pytania dotyczące tego, co „poniemieckie” w Poznaniu. W programie wydarzeń towarzyszących znajdą się m.in. wykłady, oprowadzania (w tym kuratorskie), warsztaty dla dzieci, rodzin, nauczycieli oraz grup szkolnych. Będzie można również osobiście poznać niektóre artystki i artystów, którzy opowiedzą o prezentowanych pracach. Na wystawie wybrzmi też bardzo ważny głos aktorek różnej narodowości z Teatru Emigrant – inspirując się prezentowanymi dziełami sztuki, połączą je z doświadczeniem przekraczania granicy oraz życia w Polsce. Zaprosimy również do udziału w dwóch panelach dyskusyjnych: „Cudze i własne na pograniczu kulturowym” i „Czy granica może łączyć?” (organizowanym we współpracy z Instytutem Zachodnim). Wystawie towarzyszy trójjęzyczna publikacja (polsko-niemiecko-angielska) z esejami kuratorek, Anny Baumgartner, Ursuli Ströbele i Ralfa Hartmanna. W poszczególnych tekstach kontekstualizacji i analizie poddawany jest fenomen border art – zarówno z perspektywy sztuki współczesnej, jak i malarstwa XIX stulecia. Artystki i artyści: Taysir Batniji, Erdmann Ludwig Blau, Natalia Brandt, Franciszek Wincenty Faliński, Diana Fiedler, Heike Gallmeier, Maksymilian Gierymski, Artur Grottger, Manaf Halbouni, Jerzy Hejnowicz, Sven Johne, Celina Kanunnikava, Fabian Knecht, Simona Koch, Jerzy Kosałka, Piotr C. Kowalski, Georgia Krawiec, Paweł Kula, Ewa Kulesza, Michael Kurzwelly, Dominik Lejman, Jan Lewicki,, Edmund Lindenbaum, Władysław Aleksander Malecki, Christian Manss, Iga Martin, Anne Peschken, Paul Pfarr,, Antoni Piotrowski, Anna Płotnicka, Sophia Pompéry, Witold Pruszkowski, Sonia Rammer, Carl Gottlieb Rasp Joachim Richau, Szymon Rogiński, Jadwiga Sawicka, Roland Schefferski, Vitalii Shupliak Łukasz Skąpski, Roland Stratmann, Paweł Susid, Marc Tobias Winterhagen, Georg Benedikt Wunder.

  więcej

• Becoming Beginners. Projektowanie w czasach postwzrostu

  Od: 1 lipca 2023 Do: 22 grudnia 2023 Gemeinschaft für Therapie und Landbau e.V. Hofgut Rimpertsweiler Hofgut Rimpertsweiler 88682 Salem, Salem (Badenia- Wirtembergia)

  Projekt szkoły letniej w formie cyklu warsztatów projektowych dedykowanych studentom Wydziału Wzornictwa AS Szczecin zakłada wypracowanie nowych strategii projektowo-badawczych, które realnie przyczynią się do generowania pozytywnej zmiany na rzecz ludzi i środowiska i przesuną środek ciężkości z kontroli na współpracę, z indywidualizmu na kolektywizm.

  więcej

• Wystawa "Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim"

  Od: 18 kwietnia 2023 Do: 8 stycznia 2024 Muzeum POLIN, ul. Anielewicza 6, Warszawa

  W 2023 roku Stowarzyszenie ŻIH i Muzeum POLIN organizują wystawę, którą wspólnie z Centrum Badań nad Zagładą Żydów pragną upamiętnić 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. 

  więcej