Forum 2016

19 kwietnia 2016 r. w Warszawie odbyło się XVIII Forum Polsko-Niemieckie. Tematem przewodnim tegorocznego Forum był kryzys uchodźczy w Europie, a także wyzwania dla współpracy polsko-niemieckiej w tym obszarze.  W otwarciu obrad Forum udział wzięli Minister Spraw Zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej dr Witold Waszczykowski oraz Minister Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec dr Frank-Walter Steinmeier.

W głównej debacie plenarnej pt. „Polska i Niemcy wobec kryzysu uchodźczego w Europie” wystąpili: Konrad Szymański, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RP, prof. dr Rita Süssmuth, b. Przewodnicząca Bundestagu, Jürgen Hardt, Poseł do Bundestagu oraz Rzecznik ds. Polityki Zagranicznej Frakcji CDU/CSU w Bundestagu,  prof. dr Christine Langenfeld, Przewodnicząca Rady Eksperckiej Fundacji Niemieckich ds. Integracji i Migrantów (SVR) oraz dr hab. Maciej Duszczyk z Instytutu Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego. Debatę moderował Marek Zając (TVP).

Poza częścią plenarną odbyło się pięć paneli dyskusyjnych w grupach roboczych o następujących tematach:

· 25 lat Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o   dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy – stan i perspektywy rozwoju relacji polsko-niemieckich

· Polityka NATO wobec nowych zagrożeń

· Ukraina jako wyzwanie polskiej i niemieckiej polityki wschodniej

· Innowacyjna gospodarka jako szansa na wzrost gospodarczy i nowe miejsca pracy w Polsce, Niemczech i Europie

· Forum Młodych. Laboratorium przyszłości: Polska i Niemcy w Europie.

W trakcie panelu dotyczącym 25-lecia Traktatu między Rzecząposplotą Polską i Republiką Federalną Niemiec  przypomniane zostały okoliczności jego powstania oraz zastanawiano się nad  jego obecnym znaczeniem dla rozwoju relacji bilateralnych. Najwięcej emocji wzbudziły sprawy sporne, zwłaszcza brak symetrii w Traktacie dotyczący Polaków w Niemczech i Niemców w Polsce. Część panelistów i obecnych na sali wskazywała, że gestem ożywiającym stosunki polsko-niemieckie byłoby uznanie przez Berlin Polonii niemieckiej za mniejszość. W panelu udział wzięli: dr. hab. Marek Cichocki, Collegium Civitas, dr Kai-Olaf Lang, Stiftung Wissenschaft und Politik, prof. dr hab. Piotr Madajczyk, Instytut Studiów Politycznych PAN oraz prof. dr hab. Klaus Ziemer, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Dyskusja była moderowana przez Jerzego Haszczyńskiego, dziennikarza i publicystę „Rzeczypospolitej”.

 W dyskusji dotyczącej polityki NATO wobec nowych zagrożeń, którą moderował Tadeusz Wróbel z „Polski Zbrojnej” wystąpili: Justyna Gotkowska, Ośrodek Studiów Wschodnich, Artur Kacprzyk, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, dr hab. Markus Kaim, Stiftung Wissenschaft und Politik oraz dr Christian Mölling z German Marshall Fund. Uczestnicy tego panelu omawiali m.in. różnice w stanowisku Polski i Niemiec dotyczącym zwiększenia zaangażowania NATO w Europie Środkowo-Wschodniej.

Tematem obrad trzeciej grupy roboczej była polityka Polski i Niemiec wobec Ukrainy. W dyskusji udział wzięli Johannes Regenbrecht, Pełnomocnik ds. Ukrainy w  Ministerstwie Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec, Michał Kołodziejczyk z Urzędu Miasta stołecznego Warszawy oraz Jan Piekło, Dyrektor Fundacji Współpracy Polsko-Ukraińskiej  (PAUCI). Uczestnicy dyskusji  omawiali możliwości współpracy między Polską i Niemcami  na rzecz wsparcia przemian społeczno-gospodarczych na Ukrainie oraz wzmocnienia jej procesu integracji z Unią Europejską. Panel moderowany był przez Gerharda Gnaucka, korespondenta „Die Welt”.

W panelu „Innowacyjna gospodarka jako szansa na wzrost gospodarczy i nowe miejsca pracy w Polsce, Niemczech i Europie” prelegentami byli: prof. dr hab. Feliks Grądalski, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, prof. dr hab. Detlef Hommel, Wrocławskie Centrum Badań EIT+, dr Marta Balcerek -Kosiarz, Instytut Zachodni oraz Ewa Mikos, Siemens Sp. z o.o. W trakcie dyskusji moderowanej przez Agnieszkę Ozubko z Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej zastanawiano się m.in. nad możliwościami rozwoju polsko-niemieckiej współpracy w zakresie wykorzystania innowacji oraz sposobach pobudzania koniunktury gospodarczej w Unii Europejskiej.

W trakcie obrad Forum Młodych studenci z Polski i Niemiec dyskutowali na temat stanu współczesnych relacji polsko-niemieckich z perspektywy swojego pokolenia – osób urodzonych już po zawarciu Traktatu pomiędzy Polską a Niemcami z 1991 r. Poza tym uczestnicy omawiali również takie kwestie jak m.in. znaczenie historii dla młodych pokoleń, stan edukacji historycznej w Polsce i Niemczech, czy możliwości współpracy polskiej i niemieckiej młodzieży i studentów z partnerami na Białorusi i Ukrainie. Moderatorem „Forum Młodych” był dr Łukasz z Jasina z Muzeum Historii Polski.

Tegoroczna edycja Forum Polsko-Niemieckiego organizowana była przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP oraz Ministerstwem Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec.

Nagrania wideo oraz zdjęcia z konferencji dostępne są w mediatece FWPN na stronach:

http://fwpn.org.pl/mediateka/zdjecia// 

http://fwpn.org.pl/mediateka/wideo.

Idea Forum Polsko-Niemieckiego wyrosła z przekonania, że po podpisaniu bilateralnego układu o podstawach normalizacji z 1970 r. i multilateralnego Aktu Końcowego KBWE w Helsinkach z 1975 r., niezbędna jest wspólna debata społeczna.

Forum Polsko-Niemieckie zostało powołane na podstawie „Wspólnego Oświadczenia o rozwoju stosunków pomiędzy Rzeczpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec” z 1976 r. W celu pogłębienia wzajemnego zrozumienia i współpracy uzgodniono, że forum przyjmie formę regularnych spotkań polityków, naukowców, ekonomistów oraz publicystów z obu krajów. Celem będzie dyskusja o zagadnieniach leżących w obustronnym interesie oraz wymiana myśli, które mogą przyczynić się do rozbudowy wzajemnych stosunków.”

Znaczenie Forum Polsko-Niemieckiego potwierdzone zostało w Traktacie między RP i RFN o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 r. W artykule 29, ustęp 3 potwierdzono konieczność istnienia Forum: „Umawiające się Strony popierają działalność Forum Polsko-Niemieckiego. Witają z zadowoleniem jego starania, aby przy udziale wszystkich reprezentatywnych sił politycznych i społecznych Rzeczpospolitej Polskiej i w Republice Federalnej Niemiec opracowywać koncepcje dalszego rozwoju stosunków polsko-niemieckich i podejmować odpowiednie inicjatywy.”

Zapis o Forum znalazł się również w przyjętym przez oba rządy w dni 21 czerwca 2011 r. Programie Współpracy, gdzie obie strony wyraziły wolę zmodernizowania Forum Polsko-Niemieckiego, postrzegając je jako cenną płaszczyznę dialogu.