50 lat szacunku i zrozumienia - Agnieszka Oszust

Od opublikowania słynnego listu, który poruszył zarówno Niemców jak i Polaków, minęło już pół wieku. Chociaż przez środowiska historyków oceniany jest różnie, jedno jest pewne: jego przesłanie wciąż jest aktualne.

Mowa o liście polskich biskupów do niemieckich duchownych. W 1965 roku, zaledwie 20 lat po zakończeniu II wojny światowej, wysłała polscy księża wysłali  list-orędzie, w którym nawoływali do pojednania między narodami. Jego inicjatorem i autorem był biskup Bolesław Kominek – przyszły arcybiskup wrocławski.

W liście streszczono historię trudnych stosunków polsko-niemieckich. Podkreślono, że nie tylko Polacy cierpli podczas wojny. Ofiarami były też miliony Niemców, którzy na skutek wysiedleń musieli opuścić swoje domy i zacząć życie od nowa.  Duchowni podkreślili jednak, że granica na Odrze i Nysie jest dla Polski "sprawą egzystencji" i zaznaczali, że powinna być utrzymana. W liście padły słynne słowa, które do dziś budzą emocje: „W tym jak najbardziej chrześcijańskim, ale i bardzo ludzkim duchu wyciągamy do Was (…) nasze ręce oraz udzielamy wybaczenia i prosimy o nie”.

List negatywnie oceniły władze PRL. Uznano, że biskupi zdradzili Polaków i w ich imieniu udzielili wybaczenia, na które było za wcześnie. Biskupi tłumaczyli zaś, że pod listem podpisałby się każdy katolik – sednem chrześcijańskiej wiary jest przecież przebaczenie.

 By lepiej zrozumieć okoliczności powstania listu i jego następstwa, warto wybrać się wystawę „Pojednanie/Versöhung in progress… Kościół katolicki i relacje polsko-niemieckie po 1945 r.” To spacer przez wieki polsko-niemieckiej historii. Na historycznych mapach, rycinach i fotografiach zobaczymy jak przez lata układały się stosunki między narodami po dwóch stronach Odry. Dowiemy się, jakie wydarzenia historyczne sprawiły, że przez lata stereotyp Polaków o Niemcach i Niemców o Polakach był negatywny. I jak list – który do dziś budzi wiele emocji – wpłynął na losy obu państw. Wystawa czynna jest od 17 stycznia.    

______________________________

Skomplikowana, trudna, pełna wzajemnego żalu – czy rzeczywiście tylko taka była historia relacji Polski i Niemiec? To w rozmowie z Agnieszką Oszust tłumaczy Przemysław Góral, opiekun wystawy „Pojednanie/Versöhung in progress… Kościół katolicki i relacje polsko-niemieckie po 1945 r.” prezentowanej we wrocławskim Ratuszu.

[MP3]