Jak opowiadać o trudnej historii - relacja Anny Więckowskiej

Centrum Anne Frank,  które koncentruje się głównie na działaniach przeciwko prawicowym ekstremizmom i antysemityzmowi oraz promuje różnorodne społeczeństwo, angażuje młody zespół, który jest odpowiedzialny za realizowanie programów pedagogicznych. Organizacja zapewnia im szeroką ofertę szkoleń i warsztatów. W tym roku przygotowali dla nichwyjazd do Wrocławia, by poznać miasto i jego historię, a także wymienić się doświadczeniami dotyczącymi m.in. edukacji historyczno- politycznej.

W dniach 9-12 maja 15 osób z Niemiec, głównie opiekunów dzieci w instytucjach takich jak Miejsce Pamięci Sachsenhausen oraz 5 osób z Polski, które są współpracownikami organizacji pozarządowych we Wrocławiu i angażują się w projekty na rzecz tolerancji i demokracji, dyskutowało o problemach edukacji historycznej.

W piątek uczestnicy mogli porozmawiać z Krystyną Nowak, osobą, która przeżyła Holokaust, a także z Barbarą Pędzich z Fundacji Bente Kahan. Fundacja rozpoczęła działalność, by odnowić Synagogę pod Białym Bocianem we Wrocławiu i stworzyć tam ośrodek żydowskiej kultury i edukacji, którego zadaniem jest zachowanie 800-letniej historii Żydów na Dolnym Śląsku. Uczestnicy wyjazdu mogli również zwiedzić tę synagogę oraz stary cmentarz żydowski.

Jednym z nich był Franz Michalski, z pochodzenia wrocławianin, którego historia ukrywania się, przedstawiona jest w miejscu pamięci „Cisi bohaterowie” w Berlinie. W niedzielę oprowadził on uczestników po miejscach swojego dzieciństwa we Wrocławiu.

W sobotę zorganizowany został wyjazd do Rogoźnicy. Pogoda nie była idealna, jak na majowy poranek. Deszcz padał bez przerwy i nie było szans na poprawę. W czasie II wojny światowej znajdował się tam obóz koncentracyjny Gross-Rosen. Po drodze mija się mnóstwo wyrobów z granitu i firm kamieniarskich. W Rogoźnicy znajdują się złoża granitu, a kiedyś istniało ogromne jego wyrobisko. Właśnie do pracy w kamieniołomie zaczęto w 1940 roku przywozić ludzi do obozu. Obecnie na jego terenie utworzono muzeum, po którym uczestników oprowadziła przewodniczka- historyk.

Obóz był postrzegany jako jeden z  najcięższych obozów koncentracyjnych. Mordercza, 12-godzinna praca w kamieniołomie, głodowe racje żywnościowe, brak odpowiedniej opieki lekarskiej oraz terroryzowanie więźniów przez załogę SS i więźniów funkcyjnych powodowały ogromną śmiertelność. Obóz funkcjonował od 1940 do 1945, a szacunkowa liczba ofiar wynosi około 40 000. Jednym z najtragiczniejszych okresów była ewakuacja obozu, podczas transportów zginęło wiele tysięcy więźniów.

Oprócz poznania historii miejsca i zobaczenia pozostałości po nim, uczestnicy zapoznali się z prezentacją na temat działalności edukacyjnej muzeum, w ramach której organizowane są lekcje dla szkół, projekcje filmów opartych o relacje byłych więźniów, konkursy, a także warsztaty.

Anna Więckowska