Zmarł prof. dr h.c. mult. Karl Dedecius, wybitny tłumacz i popularyzator kultury polskiej
26 lutego 2016 r. we Frankfurcie nad Menem w wieku 94 lat zmarł Karl Dedecius, jeden z najwybitniejszych tłumaczy literatury polskiej na język niemiecki.
Dedecius urodził się w 1921 roku w Łodzi w rodzinie niemieckiej. W czasie II wojny światowej został wcielony do Wehrmachtu i latem 1942 walczył na froncie wschodnim pod Stalingradem. W latach 1943–1949 przebywał w sowieckiej niewoli, gdzie nauczył się rosyjskiego. Po wyjściu z niewoli przeniósł się do Weimaru (NRD), skąd w 1952 roku wyemigrował do RFN. Przez ponad 20 lat pracował jako agent ubezpieczeniowy we frankfurckim towarzystwie ubezpieczeniowym.
Dedecius wydał w roku 1959 antologię „Lektion der Stille” (pol. „Lekcja ciszy”), w której przedstawiał poezję młodych, do wtedy nieznanych, polskich twórców. W tym czasie nawiązał także kontakty z wybitnymi przedstawicielami polskiej kultury: Czesławem Miłoszem, Wisławą Szymborską czy Tadeuszem Różewiczem. Tłumaczenia ich dzieł odbiły się szerokim echem na świecie i w krajach niemieckojęzycznych i skierowały uwagę na twórczość polskich autorów, którzy w późniejszym okresie otrzymali literacką nagrodę Nobla.
W 1980 roku Dedecius założył i był pierwszym dyrektorem (do 1998) Deutsches Polen-Institut (Niemiecki Instytut Kultury Polskiej) w Darmstadt, który zajmuje się popularyzacją polskiej kultury w Niemczech oraz kontaktami między obu narodami. Podczas pracy w Instytucie opublikował 50-tomową serię Polnische Bibliothek (Biblioteka Polska) obejmującą literaturę polską od średniowiecza po współczesność, a także 7-tomową „Panoramę literatury polskiej XX wieku”. Przetłumaczył wiersze ponad 300 poetów i prozaików, w tym Mickiewicza, Miłosza, Szymborską, Różewicza, Leca, Herberta, Wojtyłę.
Karl Dedecius otrzymał wiele odznaczeń, w tym Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1995), Order Orła Białego (2003), Nagrodę Pokojową Księgarzy Niemieckich (1990), Niemiecką Nagrodą Narodową (2010). Karl Dedecius otrzymał doktoraty honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1987), Uniwersytetu Łódzkiego (1990) Uniwersytetu Jagiellońskiego (2000), Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą (2011)
Od 2003 roku Deutsches Polen-Institut oraz Fundacja Roberta Boscha przyznają Nagrodę im. Karla Dedeciusa równolegle dwójce tłumaczy – literatury niemieckiej na język polski i polskiej na niemiecki.
W osobie Karla Dedeciusa tracimy człowieka o wielkich i unikatowych zasługach dla porozumienia Polaków i Niemców.
