Album „Polacy z wyboru. Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku”
„A jeśli już który Niemiec zagnieździ się tu na stałe, gdy urzekną go głębokie i ogniste oczy jakiejś Polki, dopiero wtedy on lub syn wrasta na zawsze w społeczeństwo polskie.”
W warszawskim Domu Spotkań z Historią odbyła się 5 lipca 2012 r. premiera albumu „Polacy z wyboru. Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku”. W spotkaniu udział wzięli potomkowie opisanych w książce rodów. Obecni byli także Ambasador Niemiec Rüdiger Freiherr von Fritsch i wiceprezydent m.st. Warszawy Włodzimierz Paszyński.
Ambasador Niemiec Rüdiger Freiherr von Fritsch podziękował twórcom za stworzenie albumu, w którym wreszcie odnajdujemy niezafałszowany wizerunek Warszawy – miasta, które od stuleci było wielokulturowe. – Przybysze z ziem niemieckich do II wojny światowej byli integralną częścią Warszawy, którą razem z Polakami współtworzyli, i za którą ginęli – podkreślił ambasador i dodał, że on sam jest przykładem Niemca, który stał się Polakiem i warszawianinem z wyboru.
Podczas dyskusji panelowej autorzy albumu Tomasz Markiewicz (FWPN), Tadeusz W. Świątek i Krzysztof Wittels podkreślili, że ślady działalności rodzin pochodzenia niemieckiego są w Warszawie widoczne do dziś, czy to w architekturze – budynek Politechniki, Brama Uniwersytetu Warszawskiego, Starej Biblioteki UW, Zachęty, czy to w przemyśle – fabryka Wedla, czy nawet w rejonizacji Warszawy, czego przykładem są nazwy Ulrychów i Boernerowo. Autorzy opowiadali także o reakcjach rodzin zaproszonych do współpracy nad książką. Okazuje się, że część z nich nawet prawie 70 lat po II wojnie woli nie przypominać o swoim niemieckich pochodzeniu, mimo, że rodziny te zapisały się piękną kartą w historii Polski. To pokazuje, jak bardzo ta publikacja była potrzebna.
Świadczy o tym także spontaniczne wystąpienia Andrzeja Wernica – z Wernitzów – który podkreślił znaczenie albumu dla żyjących do dziś w Warszawie potomków niemieckich rodzin, i podziękował dyrektorowi FWPN, Albrechtowi Lemppowi, za wkład Fundacji w powstanie tej książki.
„Polacy z wyboru” to bogato ilustrowany album o dziejach społeczności pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku. Autorzy opowiadają o losach 26 rodów (m.in. Gebethnerów, Wedlów, Strausów, Wernerów, Schweitzerów, Schielów); przedstawiają ich wkład w rozwój przemysłu, nauki, kultury i życia społecznego miasta. Opisują proces stopniowej i dobrowolnej asymilacji tych rodzin, których członkowie zapisali także piękną kartę solidarności z polskimi dążeniami narodowymi. W Warszawie – inaczej niż w innych miastach Polski – przybysze z Niemiec szybko wtapiali się w lokalną społeczność, stając się Polakami z wyboru. Ich potomkowie uczestniczyli w przygotowaniu wystawy prezentowanej w DSH w 2010 roku i w pracach nad albumem.
Tomasz Markiewicz, Tadeusz Władysław Świątek, Krzysztof Wittels:
„Polacy z wyboru. Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku”
Wydawnictwo Dom Spotkań z Historią 2012
ISBN 978-83-62020-46-1
75 zł.
30 euro (Niemcy)
Album to wspólny projekt Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej i Domu Spotkań z Historią. Opis promocji książki wraz ze zdjęciami można także znaleźć w kalendarium DSH pod datą 5 lipca 2012 lub w zdarzeniach.
Ekspozycję DSH można zobaczyć w archiwum wystaw. Krótka relacja z wernisażu również jest na stronach pod datą 26 stycznia 2010.
zamówienia: ksiegarnia@dsh.waw.pl