SIEGesIKONen - Ikony Zwycięstwa w Berlinie

"SIEGesIKONen" - "Ikony Zwycięstwa" - tak zatytułowana jest wystawa z udziałem ponad 100 artystów, w większości polskich, którą do 3 września oglądać można w Berlinie.

Miejsce wystawy wybrane zostało znakomicie. Humbold Umspannwerk to nieczynna od 1993 roku stacja transformatorowa zaopatrująca przez blisko 60 lat berlińską dzielnice Prenzlauer Berg w energie elektryczną. Obecnie odbywają się tutaj sporadycznie wystawy, akcje artystyczne i prezentacje komercyjne. Zaprojektowana przez architekta Hansa Heinricha Müllera budowla przypominająca obronną twierdze, chętnie wykorzystywana również jako kulisy dla produkcji filmowych i telewizyjnych to kilka tysięcy metrów kwadratowych przestrzeni wystawienniczej o unikalnym charakterze.

wystawa z historią w tle

Lista artystów biorących udział w wystawie jest imponująca. Ponad 100 nazwisk, w tym znacząca wiekszość ( ponad 80 ) z Polski. Nic więc dziwnego, że opowieść o przemianach jakim podlegała sztuka Środkowej Europy w obliczu wielkich wydarzeń jak sierpien ´80, upadek muru, czy przemiany po ´89 roku jest równie wielowątkowa jak różne są reakcje artystów, ich refleksje i metody twórcze w obliczu historycznych przemian. Z jednej strony wystawa prezentuje bogatą dokumentacje fotograficzną, zdjecia opisujace atmosferę strajków, stanu wojennego czy radość po zburzeniu muru, z drugiej strony mamy wgląd w bardzo osobiste narracje, w których historia jest jedynie punktem wyjścia. Jak w przypadku zdjęć Krzysztofa Wojciechowskiego z cyklu "Musica Muta", na których sfotografowane zostały w zbliżeniu plyty winylowe z lat 80-tych, z charakterystycznymi zadrpaniami i rysami powstałymi od wielokrotnego odtwarzania. Podobnie można potraktować performance Wojtka Sawy "Obciążenie", w którym model został "oklejony" kamieniami. Widz chcąc uczestniczyć w akcji musiał zdjąć kamień z performera, niejako ulżyć mu, wziąć na siebie część ciężaru.

Duże wrażenie robi praca Zygmunta Rytki, w której wielokrotnie sfotografowany został obraz telewizyjny w chwili ogłoszenia przez Wojciecha Jaruzelskiego stanu wojennego. Inną silną pracą jest instalacja Jerzego Kaliny, miejsca do spania ze styropianu nawiązujące do atmosfery strajków w gdańskiej stoczni. Praca ma również swoją drugą, apokaliptyczną cześć w piwnicach Umspannwerku, ze styropianowymi sarkofagami i ścianą z polowych noszy. Równie złowrogo wybrzmiewają obiekty Sandry Bromley i Wallisa Kendala zrobione z setek sztuk broni czy lakoniczny plakat Ryszarda Waśki "This image has been removed for security reasons" przypominający o wszechobecnej cenzurze.

I są to obrazy na tyle sugestywne, że chwilami ikony klęski przyćmiewają tytułowe Ikony zwycięstwa. Czynna jedynie przez 5 dni wystawa oczywiście nie wyczerpuje tematu. Zabrakło przecież wielkich komentatorów przemian lat 80-tych w Polsce: Edwarda Dwurnika, Marka Sobczyka, Jarosława Modzelewskiego, Józefa Robakowskiego (np. z filmem "Z mojego okna" ) czy Zbigniewa Libery i Marka Kijewskiego komentujacych przemiany po ´89 roku. Zabrakło też świetnie notowanych w świecie polskich artystów opisujacych współczesność takich jak Paweł Althamer, Artur Żmijewski, Monika Sosnowska (obecna jedynie na zdjęciu Tadeusza Rolke z resztkami muru berlińskiego w tle) czy Robert Kuśmirowski.

miejsce: Berlin | termin: 30.8 - 04.09 |