Niepamięć wojny. Edycja V. DomOtwarty/DomZamknięty? Europa Środkowo-Wschodnia w XX/XXI wieku
12 listopada 2015 - 14 listopada 2015 00.00 Poznań, Instytut Historii UAM ul. Umultowska 89D, 61-614 Poznań
EDYCJA V
Międzynarodowa Konferencja Naukowa
NIEPAMIĘĆ WOJNY
Polsko-Niemieckie Seminarium Naukowe:
DomOtwarty/DomZamknięty?
Europa Środkowo-Wschodnia w XX/XXI wieku.
Kontynuujemy problematykę cyklicznych polsko-niemieckich seminariów naukowych organizowanych od roku 2010 w Instytucie Historii UAM, których rezultaty znalazły swój wyraz w przygotowanej dla Wydawnictwa Nauka i Innowacje monografii współautorskiej „DomOtwarty/DomZamknięty? Lekcje pogranicza. Europa Środkowo-Wschodnia (XX/XXI w.)” oraz w tomie „DomOtwarty/DomZamknięty? II. Pogranicza wobec różnicy…” wydanym w serii monograficznej „Studia Historica Slavo-Germianica” przez Wydawnictwo Instytutu Historii UAM (oba ukazały się w roku 2014).
W roku akademickim 2013/2014 nasze seminarium wzbogaciło się także o nową formę, jaką był cykl 9 wykładów otwartych zrealizowanych na Wydziale Historycznym UAM siłami badaczy i badaczek z Instytutu Historii, Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej, Polskiej Akademii Nauk oraz Centrum Badań Migracyjnych pod wspólnym tytułem „DomOtwarty/Dom Zamknięty?. O migracjach ludzi i wartości”.
W międzyczasie spotkaliśmy się także w Poznaniu podczas polsko-niemieckiego seminarium młodych naukowców pt.: „Biography in Humanities”.
V spotkanie w cyklu poświęcamy Europie Środkowo-Wschodniej w XX i XXI w. w związku z niepamięcią wojny. Lata 2014 i 2015 to szczególny czas obchodów okrągłych rocznic doniosłych wydarzeń w dziejach świata, Europy, Europy Środkowo-Wschodniej. Zwłaszcza rocznic wybuchu i zakończenia I i II wojny światowej. Tymczasem wiek XX i XXI to także przecież szereg innych wojen, konfliktów i powstań, które położyły się cieniem na historię wspólnot narodowych, obywatelskich, regionalnych, lokalnych i rodzinnych w naszej części Europy. Od ponad roku z niepokojem obserwujemy sytuację na Ukrainie pytając o gwarancje pokoju w Europie i na świecie wobec wciąż niestabilnej sytuacji politycznej na wschodzie naszego kontynentu, a przyzwyczajeni do pokoju niemal zapomnieliśmy, że zupełnie niedawno, w latach 1991-1995, na naszych oczach toczyła się krwawa wojna domowa w byłej Jugosławii. Sięgając do historii i pamięci wojen, rzadko zastanawiamy się nad ich niepamięcią, nad tym co, dlaczego, w jakich okolicznościach, wobec kogo i jak nie pamiętamy z niedawnej przeszłości. Czy zatem niepamięć wojny/wojen to próba poradzenia sobie z jej/ich brzemieniem? Czy odrzucenie jej/ich dziedzictwa? Nasza dyskusja toczyć się będzie zarówno wokół zagadnień teoretycznych dotyczących pamięci/zapomnienia, jak i wokół analiz i interpretacji zbiorowych praktyk niepamięci wojen wyłaniających się z badań historyków, socjologów, antropologów, literaturoznawców, edukatorów.
Zagadnienia szczegółowe konferencji: 1. Zapomnienie jako inna forma pamięci. 2. Jakie tematy i ujęcia historii wojen są marginalizowane i/lub przemilczane we współczesnej historiografii i szkolnej narracji podręcznikowej, a jakie w niej dominują? 3. Jakie tematy i ujęcia pamięci wojen są marginalizowane i/lub przemilczane we współczesnej kulturze historycznej, a jakie podejmowane są jako ich reprezentacje? 4. Praca pamięci/historii wojny. 5. Kobiety – niepamięć, wojna i komunizm.
EDITION V Internationale wissenschaftliche Konferenz VERGESSENHEIT DES KRIEGES Polnisch-Deutsches wissenschaftliches Seminar Offenes Haus/Geschlossenes Haus? Erfahrungen der Grenzräume. Ost und Mitteleuropa (20./21.Jh.) Mit dem Thema Vergessenheit des Krieges: Ost-Mitteleuropa im Umbruch des 19. und 20. Jahrhunderts, werden die seit 2010 regelmäßig stattfindenden polnisch-deutschen Seminare fortgeführt.
Das Resultat dieser Seminare wurde in einem Sammelwerk vom Verlag Nauka i Innowacja unter dem Titel ,,Dom Otwarty/Dom Zamknięty? Lekcje pogranicza. Europa Środkowo-Wschodnia (XX/XXI w.)“ erfolgreich herausgegeben. Ebenfalls ist ein weiteres Werk mit dem Titel „DomOtwarty/DomZamknięty? II. Pogranicza wobec różnicy“, in der Serie „Studia Historica Slavo-Germianica” dank dem Verlag des Historischen Instituts der Adam-Mickiewicz-Universität veröffentlicht worden. Beides geschah 2014.
Im Jahr 2013/2014 wurde unser Seminar um eine weitere Neuigkeit angereichert. Dank der Wissenschaftlerinnen und Wissenschaftler der Historischen, Ethnologischen und Kulturanthropologischen Fakultät des Historischen Seminars der UAM, der Polnischen Akademie der Wissenschaften und dem Zentrum für Migrationsforschung, fanden 9 Offene Vorlesungen mit dem Thema „DomOtwarty/Dom Zamknięty?. O migracjach ludzi i wartości” statt.
In der Zwischenzeit trafen wir uns auf einem polnisch-deutschem Seminar mit dem Titel ,,Biography in Humanities“. 2015 werden im Rahmen dieses Seminars zwei Konferenzen stattfinden. Die 5. Tagung über die Geschichte Mittel-Osteuropas behandelt das Thema Vergessenheit des Krieges. Die Jahre 2014 und 2015 spielen wegen der mit ihnen verbundenen Jahrestage in der Geschichte der Welt, Europas und Mittel-Osteuropas eine besondere Rolle. Das betrifft besonders den Beginn und das Ende des II. Weltkrieges. Doch das 20. Und 21. Jahrhundert waren Zeitzeugen vieler anderer Kriege, Revolutionen und Konflikte, welche auf weite Teile Europas und seine Bewohner ihren Schatten warfen. Schon seit mehr als einem Jahr betrachten wir voller Sorgen die Lage in der Ukraine. Eine Lösung dieses Konflikts, welche ganz Europa Frieden bringen würde, wir seit langer Zeit ersehnt, damit wieder Stabilität im Osten unseres Kontinents herrscht. Wir haben uns bereits derart an friedliche Zustände gewöhnt, dass wir vergessen haben, wie in den Jahren 1991-1995 vor unseren Augen ein äußerst blutiger Bürgerkrieg im ehemaligen Jugoslawien tobte. Wenn wir auf die Geschichte und Erinnerungskultur von Kriegen zurückdenken, kommt es selten vor, dass wir uns Gedanken darüber machen, was, wen und unter welchen Umständen wir Dinge in Vergessenheit geraten lassen. Resultiert das Vergessen bestimmter Geschehnisse und Kriege daraus, dass wir mit ihren Folgen und Belastungen nicht zurecht kommen? Unsere Diskussion wird sowohl theoretische Aspekte von Erinnerungskultur und Vergessenheit, als auch Analysen und Interpretationen bereits angewandter Praktiken im Bereich Erinnerung und Vergessen an und von Kriegen beinhalten, die in den Arbeiten von Historikern, Soziologen, Anthropologen, Literaturwissenschaftler und Lehrern in Erscheinung traten.
Besonders folgende Themenbereiche werden während der Sitzung besprochen: 1. Vergessenheit als eine andere Form der Erinnerung 2. Welche Themen und Aspekte des Krieges werden in der Geschichtsschreibung und Schulbildung ausgebländet und verschwiegen und welche Themen werden besonders hervorgehoben? 3. Welche Themen und Aspekte des Krieges werden in der Geschichtskultur ausgebländet und verschwiegen und welche Themen werden besonders hervorgehoben und als Beispiele genannt? 4. Arbeit an der Erinnerung/Geschichte des Krieges. 5. Frauen –Vergessenheit, Krieg und Kommunismus.
Kontynuujemy problematykę cyklicznych polsko-niemieckich seminariów naukowych organizowanych od roku 2010 w Instytucie Historii UAM, których rezultaty znalazły swój wyraz w przygotowanej dla Wydawnictwa Nauka i Innowacje monografii współautorskiej „DomOtwarty/DomZamknięty? Lekcje pogranicza. Europa Środkowo-Wschodnia (XX/XXI w.)” oraz w tomie „DomOtwarty/DomZamknięty? II. Pogranicza wobec różnicy…” wydanym w serii monograficznej „Studia Historica Slavo-Germianica” przez Wydawnictwo Instytutu Historii UAM (oba ukazały się w roku 2014).
W roku akademickim 2013/2014 nasze seminarium wzbogaciło się także o nową formę, jaką był cykl 9 wykładów otwartych zrealizowanych na Wydziale Historycznym UAM siłami badaczy i badaczek z Instytutu Historii, Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej, Polskiej Akademii Nauk oraz Centrum Badań Migracyjnych pod wspólnym tytułem „DomOtwarty/Dom Zamknięty?. O migracjach ludzi i wartości”.
W międzyczasie spotkaliśmy się także w Poznaniu podczas polsko-niemieckiego seminarium młodych naukowców pt.: „Biography in Humanities”.
V spotkanie w cyklu poświęcamy Europie Środkowo-Wschodniej w XX i XXI w. w związku z niepamięcią wojny. Lata 2014 i 2015 to szczególny czas obchodów okrągłych rocznic doniosłych wydarzeń w dziejach świata, Europy, Europy Środkowo-Wschodniej. Zwłaszcza rocznic wybuchu i zakończenia I i II wojny światowej. Tymczasem wiek XX i XXI to także przecież szereg innych wojen, konfliktów i powstań, które położyły się cieniem na historię wspólnot narodowych, obywatelskich, regionalnych, lokalnych i rodzinnych w naszej części Europy. Od ponad roku z niepokojem obserwujemy sytuację na Ukrainie pytając o gwarancje pokoju w Europie i na świecie wobec wciąż niestabilnej sytuacji politycznej na wschodzie naszego kontynentu, a przyzwyczajeni do pokoju niemal zapomnieliśmy, że zupełnie niedawno, w latach 1991-1995, na naszych oczach toczyła się krwawa wojna domowa w byłej Jugosławii. Sięgając do historii i pamięci wojen, rzadko zastanawiamy się nad ich niepamięcią, nad tym co, dlaczego, w jakich okolicznościach, wobec kogo i jak nie pamiętamy z niedawnej przeszłości. Czy zatem niepamięć wojny/wojen to próba poradzenia sobie z jej/ich brzemieniem? Czy odrzucenie jej/ich dziedzictwa? Nasza dyskusja toczyć się będzie zarówno wokół zagadnień teoretycznych dotyczących pamięci/zapomnienia, jak i wokół analiz i interpretacji zbiorowych praktyk niepamięci wojen wyłaniających się z badań historyków, socjologów, antropologów, literaturoznawców, edukatorów.
Zagadnienia szczegółowe konferencji: 1. Zapomnienie jako inna forma pamięci. 2. Jakie tematy i ujęcia historii wojen są marginalizowane i/lub przemilczane we współczesnej historiografii i szkolnej narracji podręcznikowej, a jakie w niej dominują? 3. Jakie tematy i ujęcia pamięci wojen są marginalizowane i/lub przemilczane we współczesnej kulturze historycznej, a jakie podejmowane są jako ich reprezentacje? 4. Praca pamięci/historii wojny. 5. Kobiety – niepamięć, wojna i komunizm.
EDITION V Internationale wissenschaftliche Konferenz VERGESSENHEIT DES KRIEGES Polnisch-Deutsches wissenschaftliches Seminar Offenes Haus/Geschlossenes Haus? Erfahrungen der Grenzräume. Ost und Mitteleuropa (20./21.Jh.) Mit dem Thema Vergessenheit des Krieges: Ost-Mitteleuropa im Umbruch des 19. und 20. Jahrhunderts, werden die seit 2010 regelmäßig stattfindenden polnisch-deutschen Seminare fortgeführt.
Das Resultat dieser Seminare wurde in einem Sammelwerk vom Verlag Nauka i Innowacja unter dem Titel ,,Dom Otwarty/Dom Zamknięty? Lekcje pogranicza. Europa Środkowo-Wschodnia (XX/XXI w.)“ erfolgreich herausgegeben. Ebenfalls ist ein weiteres Werk mit dem Titel „DomOtwarty/DomZamknięty? II. Pogranicza wobec różnicy“, in der Serie „Studia Historica Slavo-Germianica” dank dem Verlag des Historischen Instituts der Adam-Mickiewicz-Universität veröffentlicht worden. Beides geschah 2014.
Im Jahr 2013/2014 wurde unser Seminar um eine weitere Neuigkeit angereichert. Dank der Wissenschaftlerinnen und Wissenschaftler der Historischen, Ethnologischen und Kulturanthropologischen Fakultät des Historischen Seminars der UAM, der Polnischen Akademie der Wissenschaften und dem Zentrum für Migrationsforschung, fanden 9 Offene Vorlesungen mit dem Thema „DomOtwarty/Dom Zamknięty?. O migracjach ludzi i wartości” statt.
In der Zwischenzeit trafen wir uns auf einem polnisch-deutschem Seminar mit dem Titel ,,Biography in Humanities“. 2015 werden im Rahmen dieses Seminars zwei Konferenzen stattfinden. Die 5. Tagung über die Geschichte Mittel-Osteuropas behandelt das Thema Vergessenheit des Krieges. Die Jahre 2014 und 2015 spielen wegen der mit ihnen verbundenen Jahrestage in der Geschichte der Welt, Europas und Mittel-Osteuropas eine besondere Rolle. Das betrifft besonders den Beginn und das Ende des II. Weltkrieges. Doch das 20. Und 21. Jahrhundert waren Zeitzeugen vieler anderer Kriege, Revolutionen und Konflikte, welche auf weite Teile Europas und seine Bewohner ihren Schatten warfen. Schon seit mehr als einem Jahr betrachten wir voller Sorgen die Lage in der Ukraine. Eine Lösung dieses Konflikts, welche ganz Europa Frieden bringen würde, wir seit langer Zeit ersehnt, damit wieder Stabilität im Osten unseres Kontinents herrscht. Wir haben uns bereits derart an friedliche Zustände gewöhnt, dass wir vergessen haben, wie in den Jahren 1991-1995 vor unseren Augen ein äußerst blutiger Bürgerkrieg im ehemaligen Jugoslawien tobte. Wenn wir auf die Geschichte und Erinnerungskultur von Kriegen zurückdenken, kommt es selten vor, dass wir uns Gedanken darüber machen, was, wen und unter welchen Umständen wir Dinge in Vergessenheit geraten lassen. Resultiert das Vergessen bestimmter Geschehnisse und Kriege daraus, dass wir mit ihren Folgen und Belastungen nicht zurecht kommen? Unsere Diskussion wird sowohl theoretische Aspekte von Erinnerungskultur und Vergessenheit, als auch Analysen und Interpretationen bereits angewandter Praktiken im Bereich Erinnerung und Vergessen an und von Kriegen beinhalten, die in den Arbeiten von Historikern, Soziologen, Anthropologen, Literaturwissenschaftler und Lehrern in Erscheinung traten.
Besonders folgende Themenbereiche werden während der Sitzung besprochen: 1. Vergessenheit als eine andere Form der Erinnerung 2. Welche Themen und Aspekte des Krieges werden in der Geschichtsschreibung und Schulbildung ausgebländet und verschwiegen und welche Themen werden besonders hervorgehoben? 3. Welche Themen und Aspekte des Krieges werden in der Geschichtskultur ausgebländet und verschwiegen und welche Themen werden besonders hervorgehoben und als Beispiele genannt? 4. Arbeit an der Erinnerung/Geschichte des Krieges. 5. Frauen –Vergessenheit, Krieg und Kommunismus.