HOME MOVIES: NIECHCIANE ARCHIWA | Okupowana Warszawa 1939–1945

Zapraszamy na pierwsze spotkanie cyklu „Home movies: niechciane archiwa”, w ramach którego pokażemy i omówimy nieznane świadectwa filmowe z pierwszych miesięcy okupacji niemieckiej nagrywane przez stacjonujących w Warszawie niemieckich żołnierzy i przedsiębiorców. Amatorskie nagrania filmowe z czasów II wojny światowej to nieodkryty świat, ukazujący wojenną rzeczywistość w nieco innym świetle. Jaki obraz okupowanej Warszawy wyłania się z amatorskich niemieckich nagrań? Czym była stolica Polski dla stacjonujących tutaj Niemców – atrakcją turystyczną, polem bitwy, przystankiem w drodze na Wschód? Naszymi gośćmi będą prof. Jerzy Kochanowski i prof. Stephan Lehnstaedt. Spotkanie poprowadzi dr Dominik Czapigo (Ośrodek KARTA). Jerzy Kochanowski – historyk w Instytucie Historii Sztuki i na Wydziale Historii UW. Wykładał m.in. w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, uniwersytetach w Moguncji i Jenie, pracował w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie. W swojej pracy naukowej przygląda się Polsce od czasów II wojny światowej do końca PRL-u. Pisze m.in. o problematyce stosunków polsko-niemieckich, czarnym rynku w czasach PRL, specyfice Zakopanego, przymusowych migracjach w XX wieku. Autor wielu książek, w tym nagradzanej w prestiżowych konkursach „Rewolucji międzypaździernikowej. Polska 1956–1957” (Wydawnictwo ZNAK, Kraków 2017). Stephan Lehnstaedt – historyk, profesor na Uniwersytecie Touro w Berlinie. Wykładał m.in. na Uniwersytecie w Monachium, Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie oraz w London School of Economics, pracował w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie. Jego zainteresowania badawcze dotyczą przede wszystkim dziejów Holocaustu i historii II wojny światowej. Jest autorem przetłumaczonych na język polski książek „Życie codzienne okupanta. Warszawa i Mińsk w czasie II wojny światowej” (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017) i „Czas zabijania. Bełżec, Sobibór, Treblinka i akcja »Reinhardt«” (Wydawnictwo Prószyński i Spółka, Warszawa 2018). HOME MOVIES: NIECHCIANE ARCHIWA W 1932 roku firma Kodak wprowadziła na rynek wynalazek, który zdemokratyzował kino – lekkie, przenośne kamery. Węższa niż w przypadku profesjonalnego sprzętu taśma 8mm pozwalała zapisać na jednej rolce od 3 do 4,5 minuty nagrania. Firma zapewniała pełną obsługę w myśl hasła: „Ty naciskasz przycisk, my robimy resztę”. Wkrótce konkurencyjne rozwiązania przedstawiła niemiecka Agfa; obie firmy jeszcze przed wojną oferowały zapis na taśmie kolorowej. Filmowcy-amatorzy utrwalali więc na taśmach wszystko: relacje z wakacji i podróży, uroczystości rodzinne, wydarzenia publiczne, spacery i życie domowe. Wybuch wojny nie oznaczał końca kariery home movies. Filmowcy-amatorzy w żołnierskich mundurach poruszali się po całej Europie, docierając wszędzie, gdzie stacjonowały niemieckie wojska. Utrwalali to, czego nie chciały widzieć kamery filmujące na użytek propagandy III Rzeszy. To właśnie te nieznane i odrzucone świadectwa filmowe z okresu okupacji niemieckiej nagrywane przez żołnierzy i przedsiębiorców będą tematem spotkań. W ramach każdego z nich pokażemy wybrane fragmenty filmów poświęcone innemu okresowi bądź aspektowi wojennej rzeczywistości na terenach polskich okupowanych przez III Rzeszę.