DIALOG W/O KULTURZE - DIALOG VON/IN DER KULTUR. Warsztaty interkulturowe we Wrocławiu - Europejskiej Stolicy Kultury 2016 - dla grupy niemieckich slawistów

DIALOG W/O KULTURZE – DIALOG IN/VON DER KULTUR. Slawistyczna wycieczka studyjna/Slawistische Studienreise WRO-BRES - 08-12.06.2016 Projekt „Dialog w/o kulturze – Dialog in/von der Kultur” został zrealizowany przez Fundację SKENE, dzięki wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Zaproszenie do wzięcia udziału w wycieczce studyjnej do Wrocławia, która odbyła się w dniach 08-12 czerwca 2016 r., zostało wystosowane do studentek i studentów slawistyki i polonistyki z trzech niemieckich uczelni: Uniwersytetu Jana Guttenberga w Moguncji (Mainzer Polonicum), Uniwersytetu Ludwika Maksymiliana w Monachium oraz Uniwersytetu Lipskiego. Grupie z Monachium towarzyszyły dwie wykładowczynie: dr Małgorzata Zemła oraz mgr Meike Fischer. Środa, 08.06. Pierwszy dzień wycieczki rozpoczął się od zwiedzenia wystawy pt. „Utopie poszerzonego miasta” w Centrum Sztuki WRO oraz udziału grupy w wieczorze autorskim: Rozy Domascyny, Romana Israela oraz Utza Rachowskiego. Spotkanie z trójką autorów odbyło się w Biurze Łącznikowym Wolnego Państwa Saksonia ramach Dni Kultury Saksońskiej. Czwartek, 09.06. Drugi dzień pobytu we Wrocławiu rozpoczął się od dwóch półtoragodzinnych warsztatów, poświęconych złożonej historii i tożsamości miasta „Breslau/Wrocław”. Część pierwsza została poświęcona omówieniu trzech kompleksów tematycznych: „podwójnej” historii i palimpsestowej pamięci miasta Breslau/Wrocław; odbudowie miasta po 1945 r. w kontekście porównawczym; poszukiwań tożsamości przez Wrocławian po 1945 r. i po 1989 r. Podstawą do dyskutowanej w podgrupach problematyki były teksty opracowane przez studentów. Druga część poświęcona została prezentacji wyników i dyskusji. Warsztaty konferencyjnej odbyły się – podobnie jak w kolejnych dwóch dniach – w sali konferencyjnej udostępnionej grupie slawistycznej przez w Biuro Łącznikowe Wolnego Państwa Saksonia. Czwartkowy program popołudniowy wypełniło spotkanie z teatrem. W trakcie wizyty w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego, po którym grupę oprowadziła Pani Sylwia Fiałkiewicz z działu naukowego, studentki i studenci mogli się zapoznać z twórczością i poszukiwaniami (para)teatralnymi Jerzego Grotowskiego (1933-1999). Wieczorem grupa uczestniczyła w próbie generalnej „Bachantek” Wrocławskiego Teatru Pantomimy im. Henryka Tomaszewskiego, która odbyła się na Scenie na Świebodzkim (scenie Teatru Polskiego). W tym miejscu chcemy podziękować Pani Annie Paluch oraz grupie Wrocławskiego Teatru Pantomimy, za umożliwienie grupie obejrzenia spektaklu przed oficjalną premierą. Piątek, 10.06. Pierwszym punktem programu trzeciego dnia wycieczki studyjnej była wizyta 26-osobowej grupy slawistycznej w Konsulacie Generalnym Niemiec we Wrocławiu i spotkanie z Panią Konsul Generalną Elisabeth Wolbers oraz Panem Michałem Tomiczkiem z referatu kultury i prasy. Pani Konsul Generalna przedstawiła obszar aktywności wrocławskiego konsulatu, umieszczając go w kontekście instytucjonalnej współpracy regionalnej oraz bilateralnych relacji polsko-niemieckich. Ze strony studentek i studentów spadło szereg pytań odnoszących się do ostatniego z zagadnień. Odpowiadając na pytania, Pani Elisabeth Wolbers przywołała szeroki kontekst zmian, jaki dokonał się w ostatnich dwudziestu pięciu latach i dotyczy tak obydwu krajów, jak i wzajemnych relacji. Interesująca rozmowa zakończyła się zrobieniem grupowego zdjęcia z Panią Konsul. Kolejnym punktem piątkowego programu było zwiedzenie Starego Cmentarza Żydowskiego przy ul. Ślężnej. Po nekropolii oprowadziła grupę Pani Kierownik Muzeum Sztuki Cmentarnej (Oddziału Muzeum Miejskiego Wrocławia), Renata Wilkoszewska-Krakowska. Odwiedzenie XIX-wiecznego cmentarza przybliżyło nie tylko losy najbardziej znanych członków diaspory żydowskiej przedwojennego Breslau, lecz pozwoliło także na naświetlenie historii miasta przed 1945 r. Po południu odbyły się kolejne półtoragodzinne warsztaty, poświęcone tym razem zagadnieniom metodologicznym: komunikacji interkulturowej oraz koncepcjom pamięci i tożsamości. Bezpośrednio po ich zakończeniu grupa zwiedziła Muzeum Pana Tadeusza, przygotowując się do tematu kolejnych warsztatów, poświęconych romantyzmowi. Sobota, 11.06. Sobotni program rozpoczęły warsztaty poświęcone zagadnieniu romantyzmu, jako epoki literackiej oraz paradygmatu kulturowego. Piątkowa wizyta w Muzeum Pana Tadeusza przyczyniła się do pogłębienia części dyskusyjnej warsztatów, w której padło pytanie o odniesienia do symboliczno-romantycznej spuścizny we współczesnej kulturze polskiej. Kolejnym punktem programu było zwiedzenie wystawy poświęconej Bolesławowi Kominkowi (1903-1974) oraz „Orędziu biskupów polskich do niemieckich” z 18 listopada 1965 r. – prezentowanej w Arsenale Miejskim (Oddział Muzeum Miejskiego we Wrocławiu). Grupa spędziła w pomieszczeniach Arsenału ponad półtorej godziny, analizując bardzo dobrze opisaną także m.in. w języku niemieckim i angielskim wystawę, której centralnym puntem jest wprawdzie „list biskupów”, jednak ramy czasowe sięgają od Paktu Ribbentrop-Mołotow (1939) po akcesję Polski do Unii Europejskiej (2004). Po obiedzie odbyły się ostatnie warsztaty, których punktem wyjścia było omówienie problematyki stereotypizacji, któremu za przykład posłużyły teksty literackie oraz przewodniki turystyczne. Przeanalizowanie funkcji auto- i heterostereotypów w relacjach interkulturowych pozwoliło przejść do podsumowania tematyki omawianej w ciągu ostatnich trzech dni. Po zakończeniu warsztatów grupa przeszła wspólnie na pl. Uniwersytecki, gdzie trwały wydarzenia plenerowe Europejskiej Stolicy Kultury – Wrocław 2016. W ramach FLOW I na pl. Uniwersyteckim umieszczona została instalacja zatytułowana „Strefa Granic”. W strefie tej happenerzy z Ukrainy opowiadali swoje historie, wiążące się z przyjazdem i zamieszkaniem w Polsce. Atrakcją wieczoru okazał się zaplanowany na godz. 20.00 w Pop Up Pavillon Instytutu Goethego na wrocławskim Nowym Targu koncert Käpt’n Peng & Die Tentakel von Delphi z Berlina. Ukoronowaniem wieczoru był pokaz multimedialny na nadodrzańskich bulwarach, zatytułowany FLOW II, a poświęcony historii miasta Breslau/Wrocław od lat 20. XX wieku do współczesności. Niedziela, 12.06. Ostatni dzień wycieczki studyjnej rozpoczął się od śniadania w „Mleczarni” przy ul. Włodkowica oraz obejrzenia Synagogi pod Białym Bocianem i krótkiego plenerowego referatu, poświęconego historii diaspory żydowskiej Breslau i Wrocławia. Kolejnymi punktami programu było zwiedzenie Panoramy Racławickiej oraz Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego, ze słynną Aulą Leopoldina. Po zakończeniu zwiedzania grupa udała się na wspólny pożegnalny obiad. M. Zielińska i E. Szymani - Fundacja SKENE