Pokaz filmu Róży Romaniec „Moja rodzina i szpieg” oraz debata 4 listopada 2014 r. o 17:30 w Przystanku Historia

Film „Moja rodzina i szpieg – Historia zza żelaznej kurtyny” (niem. „Meine Familie und der Spion – eine Geschichte aus dem kalten Krieg”) opowiada o praktykach tajnych służb w okresie zimnej wojny. Wujek autorki filmu urodził się na Pomorzu w 1946 roku. Jego matka była Niemką, stąd początkowo dostał imię Heinz, które później, w domu dziecka w Lęborku, zmieniono na Janusz. Dziecko w wieku dwóch lat zostało adoptowane przez polską parę.

Kiedy Janusz był dorosłym mężczyzną, potwierdziły się jego podejrzenia co do adopcji, wyruszył więc na poszukiwania swojej biologicznej matki. Nie miał pojęcia, że na początku lat siedemdziesiątych polski wywiad jego nazwiska udzielił innemu mężczyźnie, który już dawno odnalazł jego matkę i udaje jej syna.

Idąc tropem historii wujka, Róża Romaniec wyruszyła w podróż do przeszłości. Wykorzystując dane dostępne w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej autorka dowiedziała się m.in., że szpieg studiował germanistykę w NRD, kiedy zainteresowały się nim służby specjalne. W rezultacie poszukiwań autorka doprowadziła również do spotkania z eks-szpiegiem, podczas którego zapytała o motywację powodującą mężczyzną podszywającym się pod jej wujka Janusza.

„Cała historia ma też swoje historyczne podłoże i ukazuje metody, jakimi posługiwały się polskie komunistyczne władze, aby zdobyć informacje o rodakach wyjeżdżających legalnie lub też i nie na zachód […] w okresie politycznego ocieplenia w dobie Ostpolitik Willy'ego Brandta. Nasuwa się pytanie, czy opisana w artykule metoda była częściej stosowana? – Być może tak; a jeżeli tak, to ile takich „zagubionych dzieci” przebywało i nadal przebywa w Niemczech?” – komentuje Tomasz Kujawiński, Deutsche Welle.

W debacie po projekcji filmu udział wezmą: autorka filmu Róża Romaniec, redaktorka Deutsche Welle, oraz Zastępca Dyrektora Biura Edukacji Publicznej IPN dr Władysław Bułhak. Debatę moderował będzie dziennikarz „Gazety Wyborczej” Bartosz T. Wieliński.

Partnerem projektu jest Instytut Pamięci Narodowej.

Co: Pokaz filmu Róży Romaniec „Moja rodzina i szpieg – Historia zza żelaznej kurtyny” oraz debata
Gdzie: Przystanek Historia, ul. Marszałkowska 21/25, Warszawa
Kiedy: 4 listopada 2014 r., godz. 17:30.