Koncert klasyczny | ROYAL STRING QUARTET: Kwartet smyczkowy a-moll op. 13 (1827) F. Mendelssohna-Bartholdy’ego

Wystąpią: Izabella Szałaj-Zimak (I skrzypce), Elwira Przybyłowska (II skrzypce), Paweł Czarny (altówka), Michał Pepol (wiolonczela) Royal String Quartet to jeden z czołowych europejskich kwartetów. 25 lata grania, koncerty na wszystkich kontynentach, 18 płyt docenionych przez międzynarodową krytykę i wiele nagród. Do tego od 19 lat organizator Kwartesencji, czyli własnego festiwalu, podczas którego muzycy przypominają wielką klasykę kameralistyki, prawykonują kompozycje specjalnie dla nich napisane, ale przede wszystkim pokazują, że muzyka to nie przebrana we frak sztampa, lecz zaskakująca, często niepokojąca sztuka dźwięków, która znakomicie opisuje współczesny świat. W swych ambitnych artystycznie przedsięwzięciach nie uznają granic gatunków i poszukują nowych form wypowiedzi. Tak właśnie narodziły się albumy „Kayah & Royal Quartet” oraz obsypana nagrodami „Nowa Warszawa” ze Stanisławą Celińską i Bartkiem Wąsikiem. Założony w 1998 r. zespół kształcił się pod okiem Alban Berg Quartett, Amadeus czy Camerata Quartet. W latach 2004–2006 objęty był elitarnym programem BBC New Generation Artist. Pięciokrotnie wystąpił na BBC Proms i aż piętnastokrotnie grał w słynnej londyńskiej Wigmore Hall. RSQ zarejestrował na czterech płytach kwartety Karola Szymanowskiego i Ludomira Różyckiego, komplet dzieł kwartetowych Henryka Mikołaja Góreckiego, Krzysztofa Pendereckiego i Witolda Lutosławskiego oraz utwory Pawła Szymańskiego. W 2024 roku ukazała się najnowsza płyta zespołu z kompozycjami Aleksandra Nowaka, Pawła Mykietyna i Sławomira Wojciechowskiego. Na Festiwalu Warszaw Singera kwartet zagra m.in. Kwartet smyczkowy a-moll op. 13 (1827), który skomponował Feliks Mendelssohn-Bartholdy. Feliks Mendelssohn-Bartholdy pochodził z zamożnej żydowskiej rodziny. Jego dziadkiem był słynny filozof Moses Mendelssohn, którego uznaje się za prekursora i jednego z najważniejszych przedstawicieli ruchu oświecenia żydowskiego. Przez niektórych upatrywany wręcz jako Trzeci Możesz w historii (po Mojżeszu biblijnym i Mojżeszu Majmonidesie), od którego miała się otworzyć nowa epoka w historii Żydów. Talent Feliksa ujawnił się nadzwyczaj wcześnie; a twórczość była doceniana już za życia kompozytora, co w ówczesnych czasach przywilej ten nie był jeszcze tak oczywisty. Wychowany w atmosferze wysokich aspiracji kulturalnych i kontaktów towarzyskich z elitą niemieckiego życia intelektualnego, w wieku siedemnastu lat był już autorem ponad 100 drobnych lub poważniejszych utworów, w tym m.in. Oktetu smyczkowego, uwertury do Snu nocy letniej, czy Pierwszej Symfonii. Kwartet smyczkowy a-moll op. 13 (1827) to owoc wyobraźni osiemnastoletniego Feliksa, który dojrzał po dokładnym przestudiowaniu twórczości zmarłego kilka miesięcy wcześniej mistrza – Ludwika van Beethovena. Jest to bowiem misterium oparte na klasycznym czteroczęściowym trzonie formalnym, posiadające rozbudowaną imitację kontrapunktową, w tym liczne wejścia fugowe i masywną fugę chromatyczną w części drugiej oraz ogromną dozę liryzmu, melancholii, nonszalancji, śpiewności. Zdaje się, że nieprzypadkowe są również inne bezpośrednie nawiązania do autorytetu Ludwika; wybór tonacji pokrywa się z tonacją użytą w jednym z ostatnich Kwartetów op. 132 (a-moll). Z kolei w Ostatnim Kwartecie op. 135 Ostatni z Klasyków kreśli niemal eschatologiczny motyw: „Muss es sein..?” („Czy tak musi być..?”). Pierwsze dźwięki Pierwszego Kwartetu Feliksa niejako kontynuują muzyczną retorykę za pomocą autocytatu z uprzednio skomponowanej Pieśni „Frage”: „Ist es wahr..?” („Czy to prawda?”). Pytanie to pada kilkukrotnie, również – wymownie – w finale tego żarliwego kwartetu. Napisawszy tę instrumentalną „pieśń bez słów”, Mendelssohn stał się, podobnie jak (niedoceniony za życia) Schubert, pionierem romantyzmu. Bilety: 70/60 PLN (ulgowy) – do nabycia na: www.kicket.com/warszawa, www.teatr-zydowski.art.pl, w Biurze Organizacji Widowni tel. 48 602 534 270; 22 850 64 50 lub 51 oraz w kasach Teatru Żydowskiego: przy ul. Senatorskiej 35, tel. 22 850 64 35 lub w Klubie Dowództwa Garnizonu Warszawa, al. Niepodległości 141a, tel. 22 850 56 56; miejsca nie są numerowane