HARUN FAROCKI pierwszy raz w Warszawie. WYSTAWA i RETROSPEKTYWA FILMÓW

„Harun Farocki pierwszy raz w Warszawie. Wystawa i retrospektywa filmów” to pierwsza w Polsce tak obszerna prezentacja prac Haruna Farockiego – niemieckiego twórcy, należącego do grona najciekawszych artystów współczesności.

Od lat 60. XX wieku realizuje filmy dokumentalne, będąc równocześnie aktywnym krytykiem i teoretykiem, a od lat 90. tworzy wideoinstalacje w przestrzeniach najważniejszych galerii świata. Jego prace koncentrują się na analizie rzeczywistości, łącząc ją z refleksją nad współczesną wizualnością. Początkowo niedostrzegany, Harun Farocki w latach 80. zyskał światową sławę wybitnego dokumentalisty i stałe miejsce na najważniejszych festiwalach filmowych Od połowy lat 90. tworzy również w nowym kontekście przestrzeni galerii i muzeów, gdzie, analogicznie do specyficznej formy filmowej, posługuje się wielokrotną projekcją. Harun Farocki koncentruje się na krytyce rzeczywistości poprzez obserwację obrazów, które dostarcza mu współczesna kultura. Oprócz tworzenia nowych obrazów – wykorzystuje już istniejące. Interesują go społeczne mechanizmy, szczególnie te o niejednoznacznym charakterze: kwestie relacji nauki i kontroli, obserwacji i władzy, produkcji i destrukcji, czy wreszcie obrazu i odpowiedzialności za skutki wojny, a także społeczne konsekwencje tych zależności. Równocześnie filmy i instalacje Farockiego są nieustannym dialogiem z filmem i jego recepcją. Wyjątkowość twórczości Haruna Farockiego polega na jej całkowitej oryginalności. W jego filmach można odnaleźć wpływy zarówno klasyków kina jak i wielkich eksperymentatorów, ale – rozwijając gatunek eseju filmowego i technikę "found footage" – Farocki wypracował własny, niepowtarzalny styl wypowiedzi.

Wystawa i towarzysząca jej retrospektywa filmów dokumentalnych artysty będzie najważniejszym wydarzeniem rozpoczynającego się 11 maja 9. PLANETE+ DOC FILM FESTIVAL – jednego z najistotniejszych wydarzeń filmowych w kraju, trzeciego co do wielkości festiwalu filmów dokumentalnych w Europie.

Wystawa „Harun Farocki pierwszy raz w Warszawie”, pokazuje przekrojowo najważniejsze obszary jego zainteresowań. Jej głównym elementem jest „Deep Play” (2007) – dwunastokanałowa instalacja stworzona dla Documenta 12 , w której Farocki, wykorzystuje materiały relacji telewizyjnej z finału Mistrzostw Świata w piłce nożnej, tworząc wielowymiarowy dokument spektaklu. Na wystawie znajdą się również prace z cyklu „Poważne Gry” („Ernste Spiele”, I, III i IV, 2009-2010), odnoszące się do wykorzystywania symulacji komputerowych w treningu i terapii amerykańskich żołnierzy.

Motywem powracającym przez cały okres twórczości Haruna Farockiego jest krytyka wojny. Instalacja zrealizowana na podstawie jednego z jego pierwszych filmów „Ogień nie do ugaszenia” („Nicht löschbares Feuer”, 1969), protestu przeciwko wojnie w Wietnamie, analizuje pokrewieństwo pomiędzy produkcją a destrukcją. Temat wojny podejmuje również najnowsza praca Farockiego – zrealizowana wspólnie z Antje Ehmann w technice found footage instalacja „Tropiki wojny” („Tropen des Krieges”, premiera w Berlinie, w listopadzie 2011), poświęcona analizie filmowych przedstawień konfliktów zbrojnych. Zainteresowanie historią przekazu wizualnego pojawia się też w starszej pracy „O konstrukcji filmów Griffitha” („Zur Bauweise des Films bei Griffith”, 2006) – traktacie Farockiego o technikach montażowych stosowanych w filmach D. W. Griffitha. Na wystawie znajdzie się również autotematyczna instalacja „Cięcie” („Schnittstelle”, 1995) – pierwsza praca Farockiego zrealizowana na potrzeby przestrzeni wystawienniczej, refleksja nad twórczością dokumentalną artysty.
Ponadto zaprezentowane zostaną eksponaty związane z redakcyjną działalnością Farockiego w czasopiśmie „Filmkritik”, a także książki poświęcone twórczości artysty.

Tytuł wystawy „Harun Farocki pierwszy raz w Warszawie” nawiązuje do pierwszego polskiego filmu – „Antoś pierwszy raz w Warszawie” (reż. J. Meyer, 1908); ma nie tylko podkreślać pierwszą wizytę i prezentację prac artysty w stolicy, ale nawiązywać również do ważnej roli, jaką w jego twórczości odgrywa historia kinematografii.

Katalog towarzyszący wystawie będzie pierwszą w języku polskim publikacją tekstów Haruna Farockiego, a także najważniejszych tekstów poświęconych jego twórczości, w tym również tekstów zagranicznych, nietłumaczonych dotąd na język polski.

RETROSPEKTYWA FILMÓW DOKUMENTALNYCH HARUNA FAROCKIEGO

12 – 20 maja 2012

Otwarcie retrospektywy z udziałem Haruna Farockiego odbędzie się 12 maja o godz. 19.00 w Kinotece pokazem filmu „Obrazy świata i zapis wojny” („Bilder der Welt und Inschrift des Krieges”, 1988).
Po projekcji z artystą rozmawia Artur Liebhart, dyrektor Palnete+ Doc Film Festival

Pokazy filmów z udziałem artysty:
„Robotnicy opuszczają fabrykę” reż. Harun Farocki, niedziela, 13 maja 2012, godz. 16.00, Kinoteka,
sala 1, prowadzenie: Paweł Mościcki
„Granica wpływu” reż. José Felipe Costa, niedziela, 13 maja 2012, godz. 18.30, Kinoteka, sala 2, prowadzenie: Artur Liebhart
Miejsca projekcji retrospektywy:
Kinoteka, PKiN, pl. Defilad 1
KINO.LAB , CSW Zamek Ujazdowski, ul. Jazdów 2

W programie retrospektywy filmowej Haruna Farockiego pokazanych zostanie 14 filmów dokumentalnych, które powstały w ciągu ostatnich 40 lat. Do programu wybrane zostały te najważniejsze i najgłośniejsze, jak „Wideogramy rewolucji” („Videogramme einer Revolution”, 1992) – unikalny zapis bukareszteńskich wydarzeń roku 1989; „Robotnicy opuszczają fabrykę“ („Arbeiter velassen die Fabrik“, 1995), inspirowany obchodami stulecia kina i analizujący związki kinematografii z industrializacją, czy „Obrazy świata i zapis wojny“ („Bilder der Welt und Inschrift des Krieges“, 1988), analizujący zjawisko mentalnej „ślepej plamki”. W programie nie mogło zabraknąć jednego z pierwszych filmów Haruna Farockiego, filmowego protestu przeciwko wojnie w Wietnamie „Ogień nie do ugaszenia“ („Nicht löschbares Feuer“, 1969 ). Temat wojny – ważny wątek w twórczości reżysera – poruszają także dwa inne pokazywane w ramach retrospektywy filmy: z tematem nazistowskiej przeszłości Farocki mierzy się w zrealizowanym w całości ze skrawków materiałów archiwalnych filmu „Odroczenie“ („Aufschub“, 2007), a „Rozpoznanie i nakierowanie” („Erkennen und Verfolgen”, 2003) to refleksja na temat obrazów dokumentalnych rejestrowanych bezpośrednio przez uczestników konfliktów zbrojnych. W ramach retrospektywy zaprezentowane zostaną również filmy zrealizowane w poetyce kina bezpośredniego: „Zdjęcie“ („Ein Bild“, 1983) – efekt obserwacji sesji zdjęciowych dla Playboya, „Życie w Republice Federalnej Niemiec“ („Leben – BRD“, 1989) – unikalny dokument życia mieszkańców Niemiec Zachodnich tuż przed zjednoczeniem, czy analizujące metody treningu w biznesie „Występ“ („Der Auftritt“, 1996) i „Rekrutacja“ („Die Bewerbung“, 1997). Pokazane zostaną także filmowe eseje: poświęcona tworzeniu komercyjnych przedstawień jedzenia w kontekście historii sztuki „Martwa natura“ („Stilleben“, 1997 ), przypominający filozoficzny traktat „Jak widać“ („Wie man sieht“, 1986), czy „Obrazy z więzienia” („Gefängnisbilder”, 2000) – wniklliwa analiza technik kontroli jednostki. Zaprezentowany zostanie również najnowszy film Farockiego „Dla porównania” („Zum Vergleich”, 2008) badający różne kultury świata na podstawie metod produkcji i budowy.

Wiecej: www.csw.art.pl

Organizatorami wystawy i retrospektywy filmowej Haruna Farockiego są: PLANETE+ DOC FILM FESTIVAL, Fundacja Okonakino, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski i Goethe-Institut. Partner: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej.

Co: retrospektywa filmów Haruna Farockiego
Gdzie: Kinoteka, PKiN, pl. Defilad 1
KINO.LAB , CSW Zamek Ujazdowski, ul. Jazdów 2
Kiedy: 12-20 maja 2012 r.