"Smoking zapinany pod szyję" wystawa Zbigniewa Sałaja

Po ponad trzech dekadach ponownie Zbigniew Sałaj wraca do tematu wykrojów, lecz w odmiennym kontekście kafkowskiego absurdu, jego wyobraźni wykraczającej daleko poza krawiecki kunszt. Artystę zainspirowała historia z życia Franza Kafki opisana w jego biografii przez Reinera Stacha, w której Sałaj dostrzegł ponadczasową uniwersalność młodzieńczego sprzeciwu wobec zastanego kodu kulturowego. „Miał szesnaście, może siedemnaście lat, gdy stanął przed dylematem, czy zapisać się na kurs tańca, dla pewnych warstw społecznych uważany za rzecz nieodzowną, a więc do poważnego traktowania. Potrzebna była odświętna garderoba, dlatego najpierw wezwano domowego krawca Kafków i poproszono o radę. Ten wziął miarę i polecił, zgodnie z oczekiwaniem, strój zwyczajowy od pokoleń: frak. Franz jednak zaczął wybrzydzać i zapytał czy nie wystarczyłoby coś prostszego, na przykład smoking. Jak najbardziej absolutnie do zaakceptowania. Porządny smoking nie był jednak wygodny, podobnie jak do fraka należało nosić do niego białą koszulę ze sztywnym jak deska, nakrochmalonym gorsem. W takim razie niech pan zrobi smoking zapinany pod szyją, zaproponował Franz ku powszechnemu zdumieniu, gdyż podczas żadnej z dotychczasowych przymiarek nie słyszano z jego ust samodzielnej opinii. Takiego smokingu, odpowiedział krawiec, nie ma. Przeciwnie, upierał się Franz, jest; niedawno widziałem na wystawie przy Rynku Staromiejskim.”