Rozstrzygnięcie w wersji online i niezwykły konkurs: siedem kobiet zwycięża w pięciu kategoriach Polsko-Niemieckiej Nagrody Dziennikarskiej 2020

Dziennikarki Kaja Puto, Malgorzata Zerwe, Heike Bittner, Veronica Frenzel, Agata Szymanska-Medina, Agata Horbacz i Katharina Zabrzynski zwyciężają w konkursie imienia Tadeusza Mazowieckiego, nazwanego tak dla wyrażenia uznania dla działalności dziennikarskiej działacza na rzecz praw obywatelskich i pierwszego demokratycznego premiera Polski po 1989 roku. Prace opublikowano w „Gazecie Wyborczej”, Deutschlandfunk, MDR, Spiegel Multimedia i rbb. Do tegorocznego konkursu redakcje i autorki i autorzy zgłosili aż 181 prac – i była to jedna z najbardziej obleganych edycji od początku przyznawania nagrody. Nagroda w każdej kategorii wynosi 5.000 euro.

Planowane na dzisiaj i jutro we Frankfurcie nad Odrą Polsko-Niemieckie Dni Mediów z dyskusjami i uroczystym wręczeniem nagrody z powodu zagrożenia epidemiologicznego odbywają się wyłącznie w internecie. Premier Brandenburgii i koordynator rządu federalnego ds. Polski: „Potrzeba matką wynalazku. W ten sposób wkraczamy na nowe drogi – i świetnie się to udaje. Kieruję słowa podziękowania do wszystkich, którzy to umożliwili”. Pod adresem (link: http://dnimediow.org/artykul-laureaci-polsko-niemieckiej-nagrody-dziennikarsk,1468.html) znaleźć można wszystkie informacje o konkursie.

Ogłoszenie wyników ma miejsce wyłącznie online. W sieci zaprezentowano prace nominowane dziennikarek i dziennikarzy i przekazano gratulacje zwyciężczyniom. Również w formie wirtualnej przekazano pałeczkę organizatora z Poczdamu do Szczecina, do gospodarza Dni Mediów 2021. Jury z powodu pandemii coronawirusa po raz pierwszy pracowało telefonicznie i internetowo. W najbliższych dniach zwyciężczynie otrzymają pocztę od premiera Brandenburgii Dietmara Woidkego.

Woidke podkreślił dzisiaj z okazji wyboru zwyciężczyń: „Liczba zgłoszeń to dowód doskonałej reputacji, jaką cieszy się nagroda. Ale jest to również jasny sygnał, jak bardzo stosunki polsko-niemieckie i wydarzenia w sąsiednim kraju dotyczą profesjonalistów z branży medialnej. W tych trudnych czasach chcemy zrobić wszystko co możliwe, aby dobre relacje w regionie przygranicznym nie zostały naruszone przez skutki pandemii. Konieczne jest utrzymanie bliskich relacji, który rozwijały się przez dziesięciolecia. Pokazuje to, że dopiero zamknięte granice uświadamiają nam i pozwalają doświadczyć, jak ważne są otwarte granice europejskie. W ostatnich latach i dekadach tak wiele wartości – partnerstwa i przyjaźni – rozwinęło się po obu stronach Odry i Nysy. Właśnie teraz, w 75 lat po zakończeniu II wojny światowej, musimy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby ten skarb był pod opieką”(Wiadomość od organizatorów).

Organizatorzy tegorocznego konkursu i warsztatu „Dziennikarz jako marka w mediach społecznościowych“ – Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, ZEIT-Stiftung Ebelin und Gerd Bucerius i kraj związkowy Brandenburgia – oraz inni Fundatorzy konkursu – kraje związkowe Meklemburgia-Pomorze Przednie oraz Wolne Państwo Saksonia, a także województwa zachodniopomorskie, lubuskie i dolnośląskie – serdecznie gratulują:

Kategoria Prasa
Kaja Puto za tekst „Chrystus zamiast mostu na trójstyku granic“, który ukazał się w „Gazecie Wyborczej“ – magazyn „89”

Polski juror w kategorii Prasa Robert Migdał o decyzji jury: „Reportaż opisuje życie na trójstyku granic: polskiej, niemieckiej i czeskiej […] prawdziwie, dogłębnie, barwnie. We wspólnym życiu trzech narodów, tuż przy granicy, pokazane są plusy nadgranicznego życia, ale i minusy. Sąsiedzka pomoc, wspólne projekty, relacje, które przynoszą korzyści każdej ze społeczności […]. Autorka pokazuje też cienie stosunków polsko-czesko-niemieckich. I to w różnych aspektach życia: polityce, ekonomii, ekologii […]”. 

Autorka Kaja Puto sama mówi o pracy: „Najbardziej interesowało mnie to, czy termin ‘Euroregion Nysa’ jest dzisiaj wciąż teoretycznym konstruktem, czy stał się już rzeczywistością”.

Kategoria Radio
Malgorzata Zerwe za pracę „Niemiecko-polsko-europejska. Oblicza Magdaleny Parys“ wyemitowaną w Deutschlandfunk, Feature / Hörspiel / Hintergrund Kultur

Niemiecki członek jury w kategorii Radio Michael Elgaß podsumował decyzję jury: „Jego autorce Małgorzacie Żerwe udało się wciągnąć słuchacza w wartką fabułę reportażu już od pierwszej sekundy i utrzymać to napięcie do końca. Oryginalne nagrania, cytaty z powieści, nastrojowe dźwięki oraz dynamiczna muzyka przemawiają z wielką siłą, a 50-minutowy materiał nie wymaga żadnych dodatkowych wyjaśnień tekstowych […]. Cytowane fragmenty powieści pozwalają słuchaczowi zanurzyć się w akcję samej powieści, a także poznać wielowarstwowe, jak mówi sam tytuł, „tożsamości Magdaleny Parys”.

Autorka Malgorzata Zerwe o swojej pracy: „Ucieczka rodziny Magdaleny Parys z Polski do Niemiec w 1984 r. to dla dwunastoletniej Magdaleny prezent: drugi język i swobodne wychowanie dały jej […] ‘podwójną tożsamość’. W przeciwieństwie do wielu imigrantów z Europy Wschodniej, którzy chcą czuć się jak w domu na zachodzie, Parys celowo porusza się między kulturami. Mieszka w Berlinie i pisze po polsku o powojennej historii Niemiec. Mówi, że czuje się Niemką, ale to w Polsce jej książki są bestsellerami”.

Kategoria Telewizja
Heike Bittner za pracę „‘Rozbitkowie‘ w Berlinie – Polska ściąga bezdomnych rodaków do kraju“ wyemitowaną w Mitteldeutschen Rundfunk, Redaktion Osteuropa und Dokumentationen

Jurorka w kategorii Telewizja Bogna Koreng mówi o decyzji jury: „Reportaż opowiada o bezdomności około 2000 osób w niemieckiej metropolii na przykładzie losów kilku bezdomnych. To relacja z hałaśliwej – czasem brutalnej – ulicy; nie ma tu żadnych miłych wypowiedzi nagranych w jeszcze milszych biurach. Heike Bittner pozwala nam podskórnie doświadczyć, jak cierpliwie argumentuje dwóch pracowników socjalnych. Wygląda na to, że kamera jest trzecim pomocnikiem. Autorka bez emocji przedstawia bliskie nam koleje losu. Słuchanie w ciszy, wrażliwe obserwowanie, traktowanie na równi, z szacunkiem dla osób dosłownie leżących na ziemi. Prowadzi nas między wstydem z jednej strony a rozczarowaniem z drugiej. Jury przekonało właśnie to pełne szacunku oddanie sytuacji, rzeczowe dostosowanie się do niej, ustrukturyzowane, a jednocześnie wrażliwe opowiedzenie historii”.

Heike Bittner o swojej pracy: „Tysiące osób w kryzysie bezdomności mieszka w Berlinie, większość z nich pochodzi z Europy Wschodniej. Teraz Berlin prosi o pomoc. W imieniu polskiej organizacji pomocowej Wojciech i Darek starają się więc sprowadzić rodaków z powrotem do Polski. Ponieważ zbliża się zima, życie na ulicy staje się każdego dnia trudniejsze. Jednak nie wszyscy chcą wracać do domu. Ze strachu, ze wstydu”.

Kategoria Multimedia
Veronica Frenzel i Agata Szymanska-Medina za pracę „Wszystkie za jedną“, która ukazała się w Spiegel Multimedia

Polski Juror w kategorii Multimedia Piotr Stasiak uzasadnia decyzję jury: „Autorki multimedialnego reportażu ‘Alle für eine’ poruszają, jak się wydaje, temat dość oczywisty. Wszak dopuszczalność legalnego przerywania ciąży już trzecią dekadę jest w Polsce narzędziem walki politycznej i światopoglądowej. Jednak dzięki wykorzystaniu formatu – który Veronica Frenzel i Agata Szymańska-Medina same nazwały visual story – temat ten nabiera nowej siły wyrazu. Połączenie filmu wideo, sugestywnego udźwiękowienia, mocnych zdjęć, materiałów archiwalnych i tekstu reporterskiego – wszystkie te elementy przykuwają odbiorcę do ekranu, wywołują emocje. Czujemy zaskoczenie, zainteresowanie, wreszcie pojawia się empatia”.

Autorki Veronica Frenzel i Agata Szymanska-Medina opisują swoją pracę następującymi słowami: Bały się stygmatyzacji, przypisywania winy. Ale zdecydowały się to zrobić. Natalia Broniarczyk i Justyna Wydrzyńska dokonały aborcji. A w podziemiu zbudowały sieć pomocową dla kobiet im podobnych. Polska ma jedne z najsurowszych przepisów aborcyjnych w Europie, kościół i rząd chcą je jeszcze zaostrzyć. W kraju protestują dziesiątki tysięcy osób. Natalia i Justyna prowadzą wojnę ze starymi tematami tabu i jako ‘Abortion Dreamteam’ podróżują przez podzielony kraj”.

Kategoria „Journalismus in der Grenzregion“, nagroda ufundowana przez kraj związkowy Brandenburgia
Agata Horbacz i Katharina Zabrzynski za pracę „Bez Polaków ani rusz“, która ukazała się w Rundfunk Berlin-Brandenburg, Regionalstudio Frankfurt an der Oder

Juror kraju związkowego Brandenburgia Tobias Dürr o decyzji jury: „’Bez Polaków ani rusz’ […] I prawie wszystko jest już powiedziane. Autorki imponująco pokazują współpracę transgraniczną w naszym regionie. Na przykładzie konkretnych osób pokazują, jak ważni i całkowicie niezastąpieni są Polki i Polacy, jeśli chodzi o funkcjonowanie gospodarki i społeczeństwa Brandenburgii i Berlina. […] Nie ma już ani jednego obszaru wspólnego życia, który mógłby się obejść bez aktywnego polskiego zaangażowania”.

Autorki Agata Horbacz i Katharina Zabrzynski widzą to tak: „Polki i Polacy stanowią tu drugą co do wielkości grupę migracyjną. Ponadto tysiące ludzi ze Szczecina, Kostrzyna, Słubic i wielu innych przygranicznych miast codziennie dojeżdża do stolicy Niemiec. […] Dlaczego? Czego im brak? Co ich porusza? Są częścią rzeczywistości, której zwykle się nie zauważa”.

Jury wybierało spośród 181 zgłoszeń. Po stronie polskiej w konkursie zgłoszono 89 prac, z tego 47 prac prasowych, 11 – radiowych, 9 – telewizyjnych, 19 – multimedialnych i 3 w „Dziennikarstwo na Pograniczu”.  Po stronie niemieckiej zgłoszono 92 prace, z tego 43 prace prasowe, 14 – radiowych, 16 – telewizyjnych, 3 – multimedialne i 16 regionalnych. Liczba prac polskich wzrosła w stosunku do zeszłego roku o 58 procent, a niemieckich o 56 procent.

Wszystkie nominowane prace można oglądać do kwietnia 2021 r. w prezentacji internetowej https://nom2020.dnimediow.org/. Na stronie organizatorów www.dnimediow.org znajdą Państwo także laudacje oraz krótkie filmiki nominowanych o pracach.   

Kontakt:
Magdalena Przedmojska
koordynatorka projektów
Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej
ul. Zielna 37, 00-108 Warszawa
tel.: +48 (22) 338 62 73+48 (22) 338 62 73
faks: +48 (22) 338 62 01 
e-mail: magdalena.przedmojska@fwpn.org.pl

Frieda Pirnbaum
Büro des Deutsch-Polnischen Journalistenpreises Tadeusz-Mazowiecki
Sächsische StaatskanzleI
Archivstraße 1, 01097 Dresden
tel.: + 49 351 81609-48
e-mail: f.pirnbaum@heimrich-hannot.de